weerslag van een dialoog met hoogbegaafden
Als je je altijd bewust bent van jezelf, van wat je doet, wat je zegt en wat je voelt. En als dat bewustzijn zich ook uitstrekt over de interactie met anderen of zelfs hoe anderen in jouw nabijheid met elkaar interacteren en je je voortdurend afvraagt vanuit welke overtuigingen of beweegredenen of onbewust patronen mensen dan doen. Als je dat observeert en je zulke onlogische dingen ziet gebeuren dat je aan jezelf gaat twijfelen, terwijl je tegelijkertijd waarneemt dat de anderen het prima naar hun zin hebben. Wellicht worstel je dan met een (zeer) actief meta zelfbewustzijn.
We onderzochten dit fenomeen in een groep hoogbegaafden. Iedereen had er ervaringen mee en deze ervaringen riepen niet zelden sombere gevoelens, boosheid, pijn en/of eenzaamheid op. Gelukkig kwamen er ook ideeën in de groep naar boven over hoe hiermee om te gaan.
In je meta zelfbewustzijn komt vaak de gedachte op: “Ben ik nu de enige die dit ziet?”. Soms probeer je wat gedachten en gevoelens te delen, maar deze vinden regelmatig geen vruchtbare voedingsbodem, omdat je wat stappen vooruit bent op de anderen. Wat jij ziet bevindt zich nog buiten het blikveld van de anderen. Hierdoor kun je je machteloos voelen.
Deze machteloosheid verhoogt je zelfbewustzijn, waardoor je nog intenser kan gaan observeren.
De kunst is om je meta (zelf)bewustzijn te doen vanuit nieuwsgierigheid, speelsheid en open mindedness. Dit vermogen te verwelkomen, je te verwonderen en minder te oordelen. En het misschien ook wat minder serieus te nemen. Je bent aan het bijdragen om wereldproblemen op te lossen, maar meer als een spel, wat luchtiger.
Niet alleen de inhoud kun je zo benaderen, maar ook hoe het proces zich voltrekt. Je kunt het als een puzzel zien om te onderzoeken hoe jij ‘eigenaarschap’ kunt nemen door een ingang te vinden om er iets mee te doen, iets te veranderen of jezelf een kleine opdracht te geven. Of in ieder geval je vinger op te steken als er een wens ontstaat complexiteit te doorgronden. Daardoor ontwikkel je voor jezelf een handelingsperspectief en schuift de machteloosheid een treetje naar beneden. De situatie krijgt een andere kleur.
Wat ook helpt is om een maatje of bondgenoot te vinden in de omgeving waar je je begeeft. Zodat je bij elkaar stoom kunt afblazen.
Als wat jij ziet zich nog buiten het blikveld van de anderen bevindt, kan een ‘tolk’ behulpzaam zijn. Iemand die het geduld en de capaciteit heeft om jouw beeld in stappen (in jouw ogen wellicht kleine stapjes) terug te vertalen.
Nog een andere optie is om er OK mee te zijn dat je erbuiten staat. Of in ieder geval voor een tijdje en dat je je helemaal kunt verliezen in fenomenologisch onderzoek. Je buitenstaanders blik benutten om scherper te zien welke dynamieken en informatie je om je heen waarneemt.
Helemaal mooi is het als iemand in de groep de visie of het geluid van de hoogbegaafde expliciet uitnodigt om het onderzoek te verrijken. Voorwaarde daarbij is natuurlijk wel dat je naar buiten bent getreden met het feit dat je hoogbegaafd bent. Als jezelf als hoogbegaafd betitelen nog een brug te ver is, zou je je “monitor”-talent expliciet kunnen maken.
De monitor is een teamrol die zich in interactie met anderen uit als de rol van degene die vanuit een helicopterpositie naar een situatie kan kijken. Iemand die nadenkt en doordenkt, die consequenties overziet, die wikt en weegt en weloverwogen analyses kan maken. Iemand die bedachtzaam is en wil begrijpen en vaak over veel feitenkennis beschikt. Iemand die houdt van logica, streeft naar objectiviteit en graag een onafhankelijk oordeel opbouwt zonder te besluiten, uit te sluiten en te geloven.
Door: Renate, Hildi, Lina, Rosanne, Julia, Ruth, Aimée en Marit
